Waarom structuur bij kinderen zo belangrijk is (en zo krijg je dat)
Structuur is belangrijk in het leven van jonge kinderen. Maar waarom? En hoe zorg je voor routine? In deze blog 5 tips voor structuur bij kinderen
7 dingen die je wilt weten over de peuterpuberteit
‘Neehee’, ‘ik wil dat niet’ en ‘zelluf doen’. Soms kun je je peuter wel achter het behang plakken als ‘ie weer niet meewerkt. Van aankleden tot aan tafel eten: alles lijkt een strijd die gepaard gaat met huilen, schreeuwen en de gevreesde driftbuien. Hoeveel je ook van je kind houdt, de peuterpuberteit is af en toe geen pretje.
Daarom helpt het om te weten waar het gedrag van je peuter vandaan komt. Waarom zeggen ze overal ‘nee’ op? Waarom luisteren ze niet? En wat kun jij doen om in deze fase een leuke ouder te blijven? In deze blog deel ik, Sophia van Splunteren, 7 cruciale dingen die jij over je peuter wilt weten. Zo kun jij je kind positief opvoeden zonder strijd in huis.
Wat is peuterpuberteit?
Je vraagt je als ouder natuurlijk wel af: hoe lang duurt peuterpuberteit? Vaak denken we dat een kind eerst een peuter moet zijn (twee jaar) voordat deze fase begint, maar ook bij kindjes van één jaar kunnen al kenmerken van de peuterpuberteit voorkomen. Dit is de start van de autonomie ontwikkeling van kinderen. Wanneer peuterpuberteit begint hangt dus af van het kind. Sommige kinderen houden zich ‘aan het schema’ en starten met twee jaar, terwijl anderen wat eerder of later beginnen met ‘puberen’ of eerder ‘klaar’ zijn.
Je vraagt je soms af: wat is er gebeurd met mijn lieve baby? Want naast het ‘nee zeggen’, krijg je te maken met driftbuien en je peuter huilt om alles. .
Geen zin om naar buiten te gaan? Hop, meteen de sluizen open. Geen worteltjes als avondeten? Kan zomaar uitmonden in een driftbui. Maar wat er eigenlijk gaande is, is dat jouw kind voor het eerst van zich laat horen en de eerste belangrijke stappen naar zelfstandigheid zet.
Lees ook
Zo ga je om met de driftbui van je peuter
De beruchte ‘twee is nee’-fase of de ‘terrible two’s: de peuterpuber fase wordt op veel manieren omschreven. Maar waar hebben we het eigenlijk over als we deze term laten vallen? Als ouder merk je in deze fase dat je kind flink verandert. Van een lieve dreumes die alles wat jij doet geweldig vindt tot een peuter met een compleet eigen willetje. ‘Nee’ is het nieuwe lievelingswoord en waar jij eerst zonder strijd de schoenen uit mocht kiezen, krijgt je peuter nu een totale meltdown als jij de ‘verkeerde’ schoenen pakt.
Hoe omgaan met peuterpuberteit?
Als ouder zou je het liefst een handleiding bij de geboorte krijgen. Zeg dit, doe dat en je kind luistert op magische wijze naar alles wat je zegt. Helaas bestaat zo’n handleiding niet (dat zou wat zijn he), maar er zijn een aantal dingen die je kunt doen om de peuterpuberteit samen met je kind goed door te komen en er een feestje van te maken. Het recept dat in iedere nieuwe fase helpt: blijf kalm en probeer je emoties onder controle te houden. Weet dat je kind jou niet met opzet irriteert, maar het zelf moeilijk heeft. Laat ruimte voor zijn of haar gevoelens en probeer er voor je kind te zijn.
Daarbij is het handig dat je snapt wat er in het hoofd van jouw peuter omgaat. Zo heb je meer begrip voor uitbarstingen en weet jij hoe je kunt omgaan met de peuterpuberteit. Deze 7 dingen gaan jouw blik op je peuter en z’n gedrag veranderen:
1. Het peuterbrein is volop in ontwikkeling
Het brein van je peuter is in de peuterpuberteit volop in ontwikkeling. In deze fase moeten peuters de hele wereld ontdekken, begrijpen en categoriseren. En dat is heel wat! Ook is de prefrontale cortex van peuters nog niet helemaal ontwikkeld. Dat betekent onder andere dat zij impulsen niet goed onder controle hebben en hun emoties alle kanten op gaan. Daarom stopt je peuter tóch die hap zand in zijn mond als jij al drie keer hebt gezegd dat je geen zand kunt eten. Ze kunnen die impuls niet bedwingen!
Ook hebben peuters hun emoties niet onder controle. Dat veroorzaakt het – in onze ogen overdreven – gedrag van jouw peuter als ‘ie geen ijsje mag of naar bed moet. Het klinkt misschien raar, maar voor een peuter met een brein in ontwikkeling is het best normaal dat ‘ie zich dramatisch op de grond gooit en begint te krijsen als het gewilde ijsje aan z’n neus voorbij gaat. Probeer het brein van je peuter daarom niet te vergelijken met ons volledig ontwikkelde volwassenen brein, want het is niet hetzelfde.
2. Een peuter moet ‘nee’ zeggen
Gek word je ervan: ‘Nee, ik wil dat niet aan. Nee, ik wil dat niet eten. Nee, ik ga niet naar buiten’. Nee, nee en nog eens nee komt er uit de mond van je peuter. Af en toe heb je zin om er demonstratief op de grond naast te gaan zitten. Jij wilt ook niet meer.
Maar eigenlijk moet je trots zijn als je peuter ‘nee’ zegt. Dit is een essentieel onderdeel van de ontwikkeling van hun identiteit. Door nee te zeggen onderscheiden ze zich van jou en leren ze zichzelf kennen. Ze komen erachter wie ze zijn en wat ze willen. Het is bloedirritant als jij het zoveelste paar schoenen voor ze houdt en weer ‘nee’ te horen krijgt, maar het is goed dat je kind nee durft te zeggen tegen jou of je partner. Dit betekent dat hij of zij zich veilig voelt om nieuwe dingen te ontdekken en zichzelf te zijn.
Wanneer je kind geen grenzen aan mag geven, wordt het vaak een people pleaser. Misschien herken je dat van vroeger. Eigenlijk wilde je die oom geen zoen geven op zijn verjaardag, maar omdat braaf gedrag werd beloond deed je het toch. Op die manier ging je over je grens heen. Terwijl we kinderen juist willen leren om voor zichzelf op te komen, en dat begint met ‘nee’ zeggen.
Wanneer je kind geen grenzen aan mag geven, wordt het vaak een people pleaser. Misschien herken je dat van vroeger. Eigenlijk wilde je die oom geen zoen geven op zijn verjaardag, maar omdat braaf gedrag werd beloond deed je het toch. Op die manier ging je over je grens heen. Terwijl we kinderen juist willen leren om voor zichzelf op te komen, en dat begint met ‘nee’ zeggen.
Natuurlijk is het lastig om dit in je achterhoofd te houden als je na de zoveelste ‘nee’ van je peuter op ontploffen staat. Probeer je dit in te denken: hoe wil je dat jouw kind als volwassene is? Wil je dat hij of zij voor zichzelf opkomt? Empathisch is? Assertief? Grenzen durft aan te geven? Ja toch? Dan kun je niet verwachten dat ze nu als schaapjes doen wat jij wilt. Het is doodnormaal dat je kind ‘nee’ zegt. Haal diep adem, en pak er nog een ander paar schoenen bij.
3. Een peuter kan slecht stilzitten
Yes! Je peuter kan ein-de-lijk bewegen: na een lange periode van liggen, zitten en kruipen kan er gerend, gesprongen en gedanst worden. Ook kan je peuter overal bij en alles pakken. Yay! Totdat hij of zij erachter komt dat veel ‘niet mag’. Je mag niet rennen over straat, moet stilzitten aan tafel en de helft van de dingen in het huis mag je ‘niet aankomen’.
What a bummer…
Peuters willen alles voelen, vasthouden en proberen. Dat is normaal! Zorg er daarom voor dat het huis een fijne omgeving is om alles te ontdekken. Zet waar ze niet aan mogen komen bijvoorbeeld niet op ooghoogte. Zo hoef je niet de hele tijd ‘nee’ te zeggen als ze met hun grijpgrage vingers in de buurt komen. Ook het stilzitten aan tafel is zo’n voorbeeld: verwacht niet van een peuter dat ze een halfuur rustig bij het avondeten kunnen zitten. Dat is een eeuwigheid in een wereld waarin zoveel leuks te ontdekken is! Het is fijner voor je kind om met 5 minuten te beginnen en dat op te bouwen. Zo kunnen ze wennen en heb jij een stuk minder strijd tijdens het eten.
3 voorbeelden die je kunt gebruiken.
4. Een peuter heeft jou nodig (ook al lijkt dat niet altijd zo)
Soms lijkt het alsof je peuter niks van je moet weten, maar het tegendeel is waar. In de verwarrende peuterpuberteit hebben peuters jou juist meer nodig dan ooit. Ze zoeken naar jouw onvoorwaardelijke liefde en acceptatie. Ja, ook als ze de hele dag lastig en dwars zijn. Want met dwars en vervelend gedrag krijg je aandacht. Vergeet niet: negatieve aandacht is voor een peuter óók aandacht.
En hoe groot jouw bak met liefde ook is voor je kind, af en toe schieten die 1-1 momentjes erbij in met de drukte van werken, huishouden, sporten, tijd met je partner, een sociaal leven (eh, wat is dat?) en misschien heb je meer kinderen naast je peuter. Probeer toch tijd te maken voor knuffelen, lachen en 1-1 tijd met je kind. Vind je dat lastig? Je mag óók doen wat je zelf leuk vindt. Als hij of zij het liefst de hele dag met de duplo speelt – en dat niet zo jouw ding is – ga in jullie momentje iets doen wat jij ziet zitten. Bijvoorbeeld knutselen, bakken of naar de speeltuin. En let maar op: na jullie quality time kun jij ineens veel meer van je peuter hebben!
5. Een peuter ís niet zijn of haar gedrag
Als ouders zijn we gefocust op het gedrag van ons kind. Maar wat we vaak over het hoofd zien, zijn de gevoelens en behoeftes erachter. Als jouw peuter een driftbui krijgt – een van de kenmerken van de peuterpuberteit – probeer je te achterhalen ‘waarom’ en wil je het gedrag stoppen. Maar kijk eens verder: wat zit er achter dit gedrag? Is het de behoefte aan aandacht, liefde of verbinding? Is je kind moe? Heeft het honger? Is het overprikkeld?
Als je de behoefte achter het gedrag weet, begrijp je het ineens een stuk beter. Ga maar na, jij bent ook niet per se te genieten als je je honger hebt, ruzie had met je partner of de halve nacht wakker lag.
Zo ga je daar op een goede manier mee om!
6. Peuters willen duidelijkheid
Weet je nog dat het brein van peuters alles aan het verwerken en categoriseren is? Het belangrijkste daarin is dat peuters duidelijkheid willen. Ze hebben behoefte aan kennis en daarom staat deze fase bekend als de ‘waarom-fase’. Dit is de reden dat peuters honderd keer op een dag vragen: ‘Waar gaan we heen? Wat gaan we daar doen? Waarom is dat?’. Niet weten staat voor een peuter gelijk aan onrust en dat kan een trigger zijn voor zeurend, vervelend of lastig gedrag.
Neem je peuter zoveel mogelijk mee in de dag zodat ze snappen wat er gaat gebeuren. Ook heeft een peuter baat bij een vast ritme en rituelen. Daardoor hoeven ze niet de hele dag te gissen ‘wat we gaan doen’ en hebben ze minder onrust in hun lijf.
7. Een peuter wil de baas zijn
Je vraagt je weleens af of jij de dingen in huis bepaalt, of je peuter. Maar ook dat is – naast wederom haren-uit-je-hoofd-trekkend-irritant – heel goed. Peuters willen graag de baas zijn en hebben behoefte aan zelfstandigheid. Je kunt hier het beste mee omgaan door je peuter zoveel mogelijk keuzes te geven, terwijl jij wel de regie in handen houdt.
Stel daarnaast zo min mogelijk vragen waar je ‘nee’ op kunt krijgen. Als jij naar buiten wilt voor een frisse neus, deel je dat je peuter mee. Dus niet: zullen we zo naar buiten gaan? (daar kun je donder op zeggen dat het antwoord nee is) maar: we gaan zo naar buiten. Nu kun je je peuter de keus laten om de rest in te vullen: Wil je de blauwe of de groene jas aan?
Wanneer jij je kind zoveel mogelijk inspraak geeft op de invulling, zullen ze leren keuzes maken en zich zelfstandig voelen. Probeer jouw invulling los te laten en laat je kind beslissen, Uiteindelijk maakt het niet uit wat hij aan heeft als jullie de deur uitgaan, zolang jullie maar lekker samen buiten zijn!
Vergeet in ieder geval niet: jij bent ook maar een mens en je doet je best. De peuterpuberteit is een uitdagende fase voor iedere ouder. Probeer je kind zo goed mogelijk te begrijpen naar aanleiding van deze peuterpuberteit tips en haal af en toe heel diep adem. Het komt goed!
Kun je extra hulp gebruiken in deze pittige fase? Ik ontwikkelde speciaal voor jou de Grenzengids waarin je liefdevol kunt grenzen stellen zónder te straffen.
Hoe zou het zijn als?
- Je kind luistert naar wat jij zegt zonder dat je je stem moet verheffen, een time-out moet geven of ‘tot drie moet tellen’.
- Jouw ‘nee’ ook echt een ‘nee’ is. Geen loze dreigementen: jouw kind snapt – en respecteert – jouw grens.
- Jij die leuke ouder kunt zijn waar je zo je best voor doet. Tijdens het avondeten is het gezellig bij jullie thuis en je kunt zonder gedoe met je kind de deur uit.
- Begrijp je wat jouw kind van jou nodig heeft in de peuterfase
- Leer je de 10 geheimen die je wil weten over je kind & het leven gemakkelijker gaan maken
- Leer je welke mindset cruciaal is in deze fase
- Leer je praktische tools om die eindeloze ‘nee’ om te buigen
- Voel je de opluchting omdat je geen strijd hoeft te voeren
- Weet je hoe het komt dat je kind nu (nog) niet luistert
- Begrijp je welke 7 behoeftes onder het lastige gedrag van je kind kunnen zitten
- Heb je 44 pagina’s praktische tips en oefeningen om meteen toe te passen voor minder strijd in huis
- Voel je een enorme bak opluchting omdat je ein-de-lijk beter snapt hoe je met dwars en lastig gedrag van je kind omgaat.
- Heb je vertrouwen in je aanpak omdat het werkt
Inhoud
Kraak de code tot jouw peuter & maak van deze fase een feestje met de Peutergids!
Blogs over opvoeden
Mijn kind luistert niet: dit is wat je kunt doen
Help, mijn kind luistert niet. Soms weet je echt niet meer wat je kunt doen om je kind te laten meewerken. In deze blog deel ik tips.
Ruzie tussen broertjes en zusjes? 5 inzichten voor jou als ouder
Hebben jouw kinderen regelmatig ruzie? In deze blog deel ik 5 belangrijke inzichten voor jou als ouder bij ruzie tussen broertjes en zusjes.
Verlies jij af en toe je geduld bij je kind? Dit kun je eraan doen
Het is heel menselijk: af en toe je geduld verliezen bij je kind. In deze blog lees je hoe je daar het beste mee om kunt gaan.
Opvoeden zonder boos te worden: mag je nog je stem verheffen?
Mag je nog boos worden op je kind? En kun je überhaupt opvoeden zonder boos te worden?
Opvoeden zonder straffen en belonen: fijner voor jou én je kind
Met straffen en belonen proberen ouders het gedrag van kinderen te sturen. Maar wat als straffen en belonen eigenlijk niet goed voelt? Kun je ook opvoeden zonder straffen en belonen?